Hemoroidy w ciąży co można stosować bezpiecznie?

Hemoroidy w ciąży należą do najczęstszych komplikacji proktologicznych u kobiet ciężarnych, dotyczą nawet 30–50% przyszłych mam, szczególnie w trzecim trymestrze [1][2]. Objawy bywają uciążliwe, jednak choroba hemoroidalna występująca w ciąży jest na ogół przejściowa i rzadko wymaga leczenia zabiegowego [1][4]. Bezpieczne postępowanie opiera się przede wszystkim na leczeniu zachowawczym oraz miejscowych preparatach łagodzących, ale każdą terapię należy skonsultować z lekarzem [2][3].

Przyczyny hemoroidów w ciąży

Podstawowym mechanizmem powstawania hemoroidów jest ucisk macicy na żyły miednicy, co prowadzi do zaburzenia odpływu krwi żylnej w obrębie odbytu [1][4]. W ciąży rośnie także ciśnienie żylne, a zmiany hormonalne rozluźniają ściany naczyń krwionośnych i mięśni, sprzyjając zastoju krwi i poszerzeniu żylaków odbytu [1][4].

Obecność zaparć, na które szczególnie narażone są kobiety w ciąży ze względu na spowolnioną perystaltykę oraz suplementację żelaza, dodatkowo potęguje problem [1][4].

Objawy hemoroidów w ciąży

Pierwsze symptomy obejmują ból, świąd oraz pieczenie okolicy odbytu. Występuje uczucie dyskomfortu, czasem zauważalne są krwawienia podczas wypróżnień. Nasilenie objawów bywa zróżnicowane, ale w wielu przypadkach ustępują one samoistnie po porodzie [1][3].

Stany zapalne hemoroidów powodują obrzęk i podrażnienie śluzówki – szczególnie jeśli występuje częste pocieranie papierem toaletowym lub niewłaściwa higiena [1][4].

Leczenie hemoroidów w ciąży – co można stosować bezpiecznie?

Najważniejsze jest leczenie zachowawcze, które obejmuje dietę bogatą w błonnik (warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste), zwiększenie spożycia płynów oraz umiarkowaną aktywność fizyczną [3][4]. Te działania pomagają wyregulować rytm wypróżnień i zmniejszają parcie, które sprzyja poszerzaniu naczyń żylnych [4].

Nie zaleca się stosowania preparatów doustnych ani silnych leków farmakologicznych, ze względu na brak bezpieczeństwa i ryzyko powikłań dla płodu [1][3].

Leczenie miejscowe jest podstawą terapii u kobiet w ciąży. Wybierane są preparaty łagodzące i znieczulające, takie jak maści oraz kremy z lidokainą, wyciągiem z kory dębu, czy specjalistyczne czopki. Zalecane są również wyroby medyczne o działaniu kojącym i nawilżającym, wspierające regenerację śluzówki – stosowane zawsze po konsultacji lekarskiej [2].

Czego nie stosować i kiedy wymagana jest interwencja?

Leki doustne przeciw hemoroidom są przeciwwskazane w ciąży, a leczenie zabiegowe rozważa się wyłącznie w przypadku groźnych powikłań (np. masywne krwawienia, zakrzepica), ponieważ procedury tego typu wiążą się ze znacznym ryzykiem [1][3][4].

W praktyce leczenie operacyjne hemoroidów u ciężarnych stanowi niewielki procent przypadków i wymaga ścisłego nadzoru lekarskiego [1][4].

Podsumowanie

Zdecydowana większość przypadków hemoroidów w ciąży nie wymaga inwazyjnych metod leczenia i ustępuje po porodzie [1][4]. Prawidłowa dieta, higiena, stosowanie miejscowych preparatów ochronnych oraz regularne konsultacje z lekarzem pomagają skutecznie oraz bezpiecznie łagodzić objawy i zapobiegać powikłaniom [2][3].

Każdorazowe rozpoczęcie leczenia miejscowego, nawet preparatami dostępnymi bez recepty, powinno zostać skonsultowane, aby mieć pewność bezpieczeństwa dla matki i dziecka [1][2][3][4].

Źródła:

• [1] https://diag.pl/pacjent/artykuly/hemoroidy-w-ciazy-przyczyny-leczenie-oraz-sposoby-zapobiegania/
• [2] https://apteline.pl/artykuly/leki-na-hemoroidy-w-czasie-ciazy-i-karmienia-piersia
• [3] https://apteka.superpharm.pl/poradnik/hemoroidy-w-ciazy-przyczyny-objawy-leczenie
• [4] https://gemini.pl/poradnik/artykul/hemoroidy-w-ciazy-przyczyny-objawy-leczenie/