Znieczulenie do porodu jest bezpłatne dla wszystkich pacjentek rodzących w polskich szpitalach, jeśli placówka posiada kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia (NFZ) i spełnione są odpowiednie wskazania medyczne oraz wyrażona zostanie zgoda przez rodzącą [1][2][3]. Finansowanie tej procedury gwarantuje Narodowy Fundusz Zdrowia, który refunduje także inne świadczenia położnicze.
Na jakich zasadach stosowane jest znieczulenie do porodu?
Główną metodą, która przysługuje bezpłatnie rodzącym, jest znieczulenie zewnątrzoponowe (analgezja regionalna) [1][2]. O podaniu tej formy znieczulenia każdorazowo decyduje lekarz na podstawie medycznych wskazań oraz po wyrażeniu zgody przez pacjentkę. Znieczulenie zewnątrzoponowe polega na podaniu leku do przestrzeni zewnątrzoponowej, co pozwala efektywnie łagodzić ból porodowy bez całkowitej utraty sprawności ruchowej [1].
Szpitale mają obowiązek zapewnić dostępność do znieczulenia w ramach standardu, a jego koszt jest integralnie wliczany w koszt porodu pokrywany przez NFZ [1][2]. Od lipca 2015 roku każda rodząca objęta ubezpieczeniem zdrowotnym w Polsce może skorzystać z tej opcji bez żadnych dodatkowych opłat [1][3].
Kto płaci za znieczulenie w czasie porodu?
Całkowity koszt znieczulenia do porodu pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia. W praktyce jest to ponad 1100 zł za jeden przypadek, co jest doliczane do pozostałych wydatków związanych ze świadczeniem porodowym [2][3]. Pacjentka nie ponosi żadnych opłat za znieczulenie, niezależnie od poziomu dolegliwości bólowych czy czasu trwania porodu [1][2].
Od 2024 roku NFZ dodatkowo premiuje szpitale finansowo za zwiększanie liczby porodów, podczas których podawane jest znieczulenie. Premia ta może sięgnąć nawet 21% wartości kontraktu placówki z NFZ i stanowi znaczącą dodatkową kwotę – około 60 milionów złotych rocznie przy założonym wzroście liczby znieczuleń o 10% [1][2][3].
Dlaczego powstał system premiowania szpitali?
Pomimo refundacji znieczulenia przez NFZ i jasnych wytycznych Ministerstwa Zdrowia, w ponad połowie polskich porodówek w 2022 roku nie wykonano żadnego znieczulenia zewnątrzoponowego [2]. Powstał więc system zachęt finansowych oraz monitorowania, który ma na celu poprawę dostępu do analgezji – zarówno poprzez dodatkowe środki dla szpitali zwiększających udział takich świadczeń, jak i zmniejszenie finansowania dla podmiotów niepoprawiających standardów [1][2][3].
System ten bazuje na regularnym monitorowaniu liczby wykonywanych znieczuleń i ich udziale w ogólnej liczbie porodów. Od 2025 roku placówki otrzymają dodatkowe środki tylko wtedy, gdy co kwartał zwiększą udział znieczuleń o minimum 2% lub utrzymają udział powyżej 40%, co jest wynikiem zbliżonym do średniej europejskiej [3].
Standardy i praktyka dostępności znieczulenia
Program Ministerstwa Zdrowia „Bezpieczna i świadoma Ja” oraz zarządzenie Prezesa NFZ podnoszą standardy świadczeń, kładąc nacisk na zwiększenie dostępności znieczulenia podczas porodu naturalnego [2]. Ból porodowy został uznany za jeden z najcięższych zespołów bólowych, których doświadcza około 50-70% rodzących kobiet – to uzasadnia konieczność stosowania skutecznej analgezji [1].
W praktyce znieczulenie do porodu należy się pacjentce bezpłatnie i szpital nie może żądać żadnych dodatkowych opłat za jego wykonanie poza systemem NFZ [1][2]. Wszelka odpłatność może świadczyć o naruszeniu przepisów lub niewywiązaniu się placówki z obowiązku kontraktowania świadczeń porodowych.
Podsumowanie
Znieczulenie do porodu naturalnego jest bezpłatne i finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Od lipca 2015 roku pacjentki nie ponoszą żadnych dodatkowych kosztów związanych z zastosowaniem znieczulenia zewnątrzoponowego. Wprowadzone mechanizmy finansowe i monitorujące mają na celu rozpowszechnienie i znormalizowanie korzystania z metod łagodzenia bólu podczas porodów naturalnych, zgodnie ze standardami europejskimi [1][2][3].
Źródła:
- [1] https://www.termedia.pl/mz/Znieczulanie-niech-sie-stanie,60310.html
- [2] https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/wiekszy-dostep-do-znieczulenia-przy-porodzie-jest-zarzadzenie-prezesa-nfz,8619.html
- [3] https://www.cowzdrowiu.pl/aktualnosci/post/znieczulenia-przy-porodzie-wchodza-nowe-zasady-nieco-zlagodzone
- [4] https://podyplomie.pl/aktualnosci/09890,szpitale-dostana-dodatkowe-fundusze-za-znieczulenia-przy-porodach-naturalnych
HelloMom.pl to portal dla kobiet, które szukają więcej niż porad – pragną autentycznego wsparcia i przestrzeni, w której macierzyństwo ma wiele twarzy. Tworzymy treści z sercem i doświadczeniem, łącząc codzienne pytania z merytorycznymi odpowiedziami. Dla mam, które chcą więcej – z głową, z czułością, po swojemu.